همه چیز درباره ورق روغنی و انواع آن

ورق روغنی یا ورق سرد، یکی از انواع بسیار پرکاربرد ورق های فولادی است، این نوع ورق به دلیل خصوصیات منحصر به فردی که دارد؛ از حدود 100 سال پیش تا کنون، بسیار مورد توجه صنایع مختلف قرار گرفته است. اما ورق روغنی چیست؟ انواع آن کدام است؟ و چرا در همه صنایع کاربرد دارد؟ در این مقاله، به طور کامل به پاسخ این سوالات می پردازیم. با ما همراه باشید.

بهتر است بدانید که انواع ورق فولادی به دو روش نورد گرم و نورد سرد، تولید می شوند. ورق‌های تولید شده توسط نورد گرم، ورق سیاه نام دارند؛ و ورق‌های تولید شده به وسیله نورد سرد، به ورق روغنی یا ورق سرد معروف هستند.ورق روغنی به انگلیسی «Cold Rolled Steel Sheet» نام دارد؛ و یکی از ورق های فولادی پر مصرف در بازار است.در فرآیند تولید ورق سرد، فولاد در دمایی بین 25 درجه (دمای محیط) تا 200 درجه سانتی گراد قرار می گیرد. سپس تحت کشش و فشار بسیار بالا، از بین چندین غلتک عبور داده می شود؛ تا ضخامت ورق به حد مطلوب برسد.

در مرحله بعدی، یک لایه روغن خنثی (روان ساز) برای محافظت در برابر مواردی مثل زنگ زدگی و خوردگی، به دو طرف ورق زده می شود. به همین دلیل به آن، ورق روغنی می گویند. بعد از اتمام ساخت به منظور افزایش انعطاف پذیری ورق، آن را آنیل کاری (Annealing) می کنند.مرحله بعدی پرداخت کاری نام دارد. بعد از آنیل کاری سرد، ورق تحت یک نورد سطحی قرار می گیرد. این کار برای پرداخت کردن و یکنواختی سطح ورق انجام می گیرد.

مکانیزم های روغن کاری ورق سرد

همانطور که در بخش قبلی توضیح دادیم؛ در فرآیند تولید ورق سرد، جهت جلوگیری از اکسیداسیون، روان کردن مراحل ساخت و ... روغنکاری انجام می گیرد. دو نوع مکانیزم روغنکاری در نورد سرد وجود دارد:

مکانیزم روغن کاری هیدرودینامیک: به دلیل سرعت بالای غلتک و ورق در حین نورد سرد، مایع روان ساز (روغن) وارد ناحیه کاری (ناحیه تماس غلتک و ورق) می شود. به همین دلیل، فشار در فیلم روغن افزایش پیدا می کند. اگر سرعت جریان روغن در ناحیه کاری زیاد باشد، اصطکاک بسیار کم خواهد شد. به این ترتیب، ورق و غلتک به طور کامل جدا شده و زبری سطح ایجاد می شود. به این مکانیزم، روغن کاری هیدرودینامیک می گویند. ورق های تولید شده توسط مکانیزم روغنکاری هیدرودینامیک، تیره و مات هستند.

مکانیزم روغن کاری مخلوط: اگر سرعت جریان روانساز در ناحیه کاری، کم باشد؛ سطوح ورق و غلتک نمی توانند به طور کامل از یکدیگر جدا شوند. در این صورت، برخی برجستگی های ورق و غلتک در تماس با یکدیگر قرار می گیرند و تنش های برشی ایجاد می شود. این مکانیزم، روغنکاری مخلوط نام دارد. ورق های تولید شده توسط مکانیزم روغنکاری مخلوط، براق و درخشنده هستند. همچنین سرعت تولید ورق سرد با مکانیزم روغن کاری مخلوط، کمتر از مکانیزم هیدرودینامیک است.

در فرآیند تولید نورد سرد، مکانیزم روغن کاری معمولا به صورت مخلوط است.

مزایای روغن کاری

• جلوگیری از اکسیداسیون (زنگ زدگی) و خوردگی ورق

• کاهش دمای ورق در حین غلتک

• کاهش اصطکاک بین ورق و غلتک

• کاهش نیروی نورد

• روان کردن مراحل ساخت

ویژگی های روغن مخصوص تولید ورق‌های روغنی

• پایدارو خنثی باشد.

• بهداشتی و غیر سمی باشد.

• گرما را به راحتی منتقل کند.

• لزجت مناسب (ضریب اصطکاک موثر) داشته باشد.

• چگالی مطلوبی داشته باشد.

• امکان پاک شدن سریع را داشته باشد. (به صورت امولسیون آبی 3 تا 15 درصد)

• قیمت مقرون به صرفه داشته باشد.

بررسی انواع ورق روغنی

ورق های سرد بر اساس نوع آلیاژ به کار رفته در آن، دارای انواع مختلفی هستند. همچنین این ورق ها از نظر سایز و وزن نیز به انواع مختلفی تقسیم بندی می شوند.

انوع ورق روغنی بر اساس سایز

ورق های سرد از سایز 0.03 تا 3 میلی متر، و عرض 100 تا 125میلی متر تولید می شوند. برای تولید ورق های سرد استاندارد، می بایست میزان نیروی وارده و کشش در حین فرآیند نورد کنترل شود. انواع سایز استاندارد این ورق ها بر اساس درجه بیان می شود. درجه کم بیانگر ورق ضخیم و درجه بالا بیانگر ورق نازک تر است.

انواع ورق روغنی بر اساس نوع آلیاژ

• ورق روغنی st12 (معمولی): این ورق به دلیل تاریخ انقضای بالا (18 ماه) بیشترین کاربرد را دارد.

• ورق روغنی st13 (نیمه کششی): این ورق در ساخت سازه های صنعتی و غیر صنعتی با پرسکاری کم عمق، کاربرد دارد. (تاریخ انقضا: 8 ماه)

• ورق روغنی st14 (فوق کششی): این ورق به دلیل انعطاف و شکل پذیری بالا، در پرسکاری عمیق مثل ساخت قطعات خودرد، کاربرد فراوانی دارد. (تاریخ انقضا: 8 ماه)

• از دیگر انواع ورق سرد، می توان ورق روغنی ek2 (با قابلیت لعاب پذیری) و ورق روغنی QSTE (ضد سایش) را نام برد.

وزن ورق روغنی

یک از مهم ترین مزایای ورق سرد، استقامت بالای آن به دلیل وزن کم آن است. وزن استاندارد ورق سرد مطابق با وزن آهن معمولی است. فرمول محاسبه وزن ورق سرد:

طول (متر) × عرض (متر) × ضخامت (میلیمتر)× عدد چگالی(۷/۸)= وزن (به کیلوگرم)

کاربردهای ورق روغنی

به دلیل دمای پایین و فشار بالای فرآیند تولید ورق های سرد، استحکام و تحمل فشار آن ها بسیار بیشتر از ورق های گرم است. به همین دلیل ورق سرد کاربردهای فراوانی در صنایع مختلف مثل ساختمان سازی، ماشین سازی، اتومبیل سازی، لوازم خانگی، ساخت مخازن فلزی و... دارد. از اصلی ترین کابردهای ورق سرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1-صنعت اتومبیل سازی:

ساخت فیلتر اتومبیل با ورق روغنی فوق کششی (st14)

ساخت گلگیر اتومبیل با ورق روغنی نیمه کششی (st13)

ساخت بدنه و قطعات زیرین اتومبیل مثل لوله اگزوز، با ورق روغنی ضد سایش (QSTE)

2-صنعت لوازم خانگی:

ساخت صفحات لعابی لوازم خانگی، با ورق روغنی لعاب پذیر (ek2)

ساخت ظروف غذاخوری و بسته بندی لوازم خانگی

ساخت یخچال، ماشین ظرفشویی، کابینت و دیگر لوازم خانگی

3-صنعت ساختمان سازی:

ساخت سازه های فولادی و پروفیل های بسته و باز، درب و پنجره ها و... در با ورق روغنی فوق کششی

4-تولید ورق های دیگر:

ورق روغنی به دلیل استحکام سطحی بسیار بالا، به عنوان پایه تولید ورق های دیگری نظیر ورق سفید، ورق رنگی و ورق گالوانیزه استفاده می شود.

5-تولید انواع مبلمان، کمدها و قفسه های فلزی خانگی و صنعتی

6-تولید مخازن فلزی

7-تولید تجهیزات روشنایی

8-تابلوسازی

9-ماشین آلات صنعتی، مانند ماشین جمن زنی

10-تولید انواع رادیاتور

11-تولید پنل های غیر انعطاف پذیر و مستحکم

12-استفاده در بدنه قطعات صنعتی، به دلیل قابلیت رنگ پذیری و لعاب پذیری ورق سرد

مزایای ورق روغنی

• ورق های تولید شده توسط نورد سرد، دارای خواص مکانیکی بهتر و با کیفیت تری نسبت به ورق های نورد گرم هستند. در ادامه به طور دقیق تر مزایای ورق سرد را توضیح داده ایم:

• قطر نازک: این ورق ها به دلیل فرآیند نورد سرد دارای قطر نازک (تا 0.03 میلی متر) هستند؛ که برای ساخت فرم های نازک بسیار کاربرد دارد.

• قیمت مقرون به صرفه: به دلیل سرعت بالای تولید ورق سرد و تولید انبوه آن، قیمت آن نیز مناسب است.

• مقاومت بالا در برابر نفوذ و فشار: سرعت بالای تولید ورق سرد، باعث ایجاد ویژگی مقاومت فشاری و سطحی بالا در این محصول شده است.

• استحکام سطحی بالا: این ورق کیفیت سطح و تحمل کشش سطحی بالایی دارد.

• قابلیت لعاب پذیری و رنگ پذیری: سطح صاف و صیقلی ورق سرد، باعث رنگ پذیری و لعاب پذیری بسیار با کیفیت و بادوام آن می شود.

• ابعد دقیق: تلرانس ابعاد ورق های تولید شده توسط نورد سرد، دقیق تر از ورق های نورد گرم است.

• شکل پذیری بال

• ظاهر زیبا نسبت به ورق های گرم

• امکان پاک سازی مطلوب

• خصوصیات مغناطیسی مطلوب

• ضد سایش

کلام آخر

در این مقاله به طور کامل درمورد ورق روغنی، روش تولید، انواع، کاربرد و مزایای آن توضیح دادیم. دقت داشته باشید که ورق های روغنی دارای تاریخ انقضا هستند. یک ورق سرد تاریخ گذشته ممکن است طی عملیات پرسکاری، پاره شود. نکته بعدی، خرید ورق سرد از یک برند معتبر و با سابقه است. شرکت آهن اطلس خاورمیانه به عنوان یک شرکت معتبر در زمینه خرید وفروش فولاد، می تواند گزینه مطمئن و مناسبی برای خرید شما باشد. برای دریافت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر، با مشاورین ما تماس بگیرید.